درباره ی «مترجم دردها» ، نوشته ی «جومپا لاهیری»

حکایت فرهنگ ها...

  مترجم دردها، مجموعه ای ست از نُه داستان کوتاه، نوشته ی خانم جومپا لاهیری، نویسنده ی هندی تبار آمریکایی. نویسنده در اولین کتابش، قصه هایی می آفریند سرشار از جزئیات و دارای ساختارهایی مشخص و حساب شده. جزئیات ، همانند گزارش لحظه به لحظه ای، دقیق و البته در خدمت داستان اند.

  داستان ها، به جز دوتا که تماماً در هند می گذرند (دربان واقعی، و معالجه ی بی بی هالدار)، حکایت تقابل فرهنگ هاست و اینجا، تقابل فرهنگ هند با فرهنگ غرب – عمدتاً آمریکا. حکایت هندی های بنگالی یی که به غرب مهاجرت کرده اند (استثنا ئاً در داستان مترجم دردها، این تقابل در شرق صورت می گیرد). اینان یا ساکن آنجا شده اند، و یا در حال آموختن ِ زیستن در آنجایند. شرایطی که رئالیسم قدرتمندی را برای بیانش می طلبد.

  این تقابلی که برشمردیم، چند بُعدی ست؛ در عین این که شناختی هرچند کمرنگ از هند – آن هم بیشتر کلکته ی دهه ی 60 و 70 میلادی- به خواننده می دهد، در بر دارنده ی حسّی نوستالژیک نسبت به آن سرزمین است، به ویژه در داستان خانه ی خانم سن، و از سوی دگر، چگونگی برخورد یا کنار آمدن دو فرهنگ مختلف را از شرق و غرب به تصویر می کشد؛ تقابلی که لزوماً به نفع یکی از این فرهنگ ها تمام نمی شود و انگار آدم ها در چنبره ی آن، ناچار به سازگاری اند. در این بین البته، پای سنت ها و اصالت ها هم به میان می آید: حفظ ریشه های باقی مانده از سرزمین مادری، هرچند نَه به شدت قبل. در این میان، خانواده عنصری ست که نویسنده به عنوان یک ریشه ی محکم، بارها به آن رجوع می کند و در مجموع نگاه ستایش آمیزی نسبت به آن دارد.

  قصه ها، فارغ از هر کنشی که در آن ها اتفاق می افتد، آرامش خاطری را در خواننده می انگیزند که خواندنشان را لذت بخش می کند؛ آرامشی که گویی ریشه در شرق و در سرزمین مادری نویسنده دارد.

  اما، «زنده؛ به سوی بهشت» هم عنوان بخش پایانی کتاب است؛ یادداشتی از نویسنده پس از دریافت جایزه ی ادبی پولیتزر 2000، که در آن، به زبان ساده و صادقانه ای، از خود و دنیای نویسندگی اش، و به ویژه، همان تقابلاتی که برشمردیم سخن گفته است.

  در پایان، باید از ترجمه ی خوبِ کتاب گفت که کار امیرمهدی حقیقت است؛ ترجمه ی چنین کتابی که آمیخته ای از اصطلاحات بنگالی با انگلیسی است و قصه ها در فضاهایی ناهمگون شکل گرفته اند، قطعاً کار ساده ای نبوده است.

مشخصات کتاب:

  مترجم دردها، جومپا لاهیری، ترجمه ی امیر مهدی حقیقت، نشر ماهی، چاپ هشتم: زمستان 1391

پ.ن. :تصویر مربوط به چاپ پنجم کتاب است، اگر چه چاپ هشتم هم همین طرح جلد را دارد.

۴ شهریور ۹۲